2025-2027
YILLARINDA YAPILACAK BİTKİSEL ÜRETİME YÖNELİK DESTEKLEMELER İLE DİĞER
BAZI TARIMSAL DESTEKLEMELERE İLİŞKİN CUMHURBAŞKANI KARARI, RESMÎ
GAZETE'DE YAYIMLANDI
TARIM VE ORMAN BAKANI İBRAHİM YUMAKLI:
"İLK
DEFA BİTKİSEL ÜRETİM DESTEKLERİ 3 YILLIK VE ÜRETİM DÖNEMİNDEN ÖNCE
AÇIKLANDI. DESTEK KALEMLERİNDE SADELEŞTİRMEYE GİDİLDİ, BİTKİSEL ÜRETİM
YAPAN ÇKS'YE KAYITLI TÜM ÜRETİCİLER DESTEK ALACAK"
"KARARLA
BİRLİKTE ÇİFTÇİLERİMİZ ÜRETİME KARAR VERMEDEN ÖNCE, HANGİ HAVZADA,
HANGİ ÜRÜNE, NE KADAR DESTEK ALACAĞINI BİLMİŞ OLACAK. BÖYLECE
ÇİFTÇİLERİMİZİ, PLANLI ÜRETİME YÖNLENDİRECEK VE PLANSIZ ÜRETİMİN
GETİRDİĞİ BİRTAKIM OLUMSUZLUKLARIN DA ÖNÜNE GEÇMİŞ OLACAĞIZ"
Tarım
ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, bitkisel üretimde yeni destekleme
modelinin hayata geçirildiğini belirterek, "İlk defa bitkisel üretim
destekleri 3 yıllık ve üretim döneminden önce açıklandı. Destek
kalemlerinde sadeleştirmeye gidildi, bitkisel üretim yapan Çiftçi Kayıt
Sistemi'ne (ÇKS) kayıtlı tüm üreticiler destek alacak." ifadelerini
kullandı.
"2025-2027 Yıllarında
Yapılacak Bitkisel Üretime Yönelik Desteklemeler ile Diğer Bazı Tarımsal
Desteklemelere İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı", Resmî Gazete'de
yayımlandı.
Bakan Yumaklı, sosyal
medya hesabından yaptığı paylaşımda, düzenlemeyle tarımda yeni bir
dönemin başladığını bildirdi. Birçok ilki barındıran bitkisel üretimde
yeni destekleme modelinin hayata geçirildiğini vurgulayan Yumaklı,
Cumhurbaşkanı Kararı ile hayvancılık ve su ürünlerinde olduğu gibi
bitkisel üretimde de artık üretim planlamasının en önemli ayağını
uygulamaya aldıklarını kaydetti.
Yeni destekleme modeline ilişkin detayları paylaşan Yumaklı, şu değerlendirmede bulundu:
"İlk
defa bitkisel üretim destekleri 3 yıllık açıklandı. İlk defa destek
ödemeleri üretim döneminden önce açıklandı. Destek kalemlerinde
sadeleştirmeye gidildi. Bitkisel üretim yapan ÇKS'ye kayıtlı tüm
üreticiler destek alacak. Üretim planlaması kapsamındaki stratejik
ürünlere ilave destek verilecek. Su kısıtı olan havzalarda münavebeye
uygun üretime ilave destek sağlanacak. Kamu kuruluşları tarafından ıslah
edilen milli tohumla üretim yapan ilave destek alacak. Destek tutarları
girdi maliyetlerindeki değişikliklere göre her yıl güncellenecek. Yine
bu kararla birlikte çiftçilerimiz üretime karar vermeden önce, hangi
havzada, hangi ürüne, ne kadar destek alacağını bilmiş olacak. Böylece
çiftçilerimizi, planlı üretime yönlendirecek ve plansız üretimin
getirdiği birtakım olumsuzlukların da önüne geçmiş olacağız."
VERİM VE KALİTENİN ARTIRILMASI AMAÇLANIYOR
Cumhurbaşkanı
Kararı ile tarımsal üretimin ve gıda arz güvencesinin
sürdürülebilirliğinin sağlanması, üretim planlamasına katkı sağlaması,
verim ve kalitenin artırılması, tarımsal üretimde çevreci yaklaşımların
benimsenmesi ve uygulanan politikaların etkinliğinin artırılması
amaçlanıyor.
Bu kapsamda, ülke
ihtiyacının yurt içi üretimle karşılanabilmesi için verim ve kalitenin
artırılması, kayıtların güncel tutulması ile üretim sürecinde yaşanan
maliyet artışları ve fiyat istikrarsızlıkları gibi olumsuz koşullardan
üreticilerin korunması hedefleniyor.
Bu
amaç ve hedefler doğrultusunda geçmiş yıllarda uygulanan destekleme
programları daha etkin bir yapıya kavuşturularak, ilk defa 2025-2027
yıllarını kapsayacak şekilde 3 yıllık yeni bir destekleme programı
oluşturuldu.
Tarımsal destekler ilk
defa üretim döneminden önce açıklandı. Destekler daha sade ve etkin hale
getirildi. Üreticiler için gelecek yılların öngörülebilir olması için
destek kararı, ilk defa 3 yıllık olarak hazırlandı, birim destek katsayı
değeri ve destekleme tutarı her yıl yeniden belirlenecek.
Bitkisel
üretimin desteklenmesi programıyla çiftçilere temel destek, planlı
üretim desteği ve üretimi geliştirme destekleri verilecek.
TEMEL DESTEKLER
Üretim
maliyetine göre ürünler kategorilere ayrıldı. Her kategori için destek
katsayısı belirlendi. 2025 üretim yılı için destek katsayı değeri
dekarda 244 lira oldu. Temel, planlı üretim ve üretimi geliştirme
destekleme tutarı, destek katsayı değeriyle destek katsayısının çarpımı
sonucu elde ediliyor.
Temel destekle tüm ürünler için mazot maliyetinin yüzde 50'si ve gübre maliyetinin yüzde 25'i karşılanacak.
İkinci
kategoride yer alan arpa, buğday üreten çiftçiler dekara 317,2 lira,
üçüncü kategoride yer alan ayçiçeği, fındık, soya, kuru fasulye, çay
üreten çiftçiler dekara 366 lira, dördüncü kategoride yer alan pamuk ve
çeltik üreten çiftçiler dekara 549 lira temel destek alacak.
PLANLI ÜRETİM DESTEĞİ
Tarımsal
Üretimin Planlanması Kurulu tarafından arpa, aspir, ayçiçeği (yağlık),
buğday, kolza (kanola), fasulye (kuru), mercimek, mısır (dane), nohut,
pamuk (kütlü), patates, soğan (kuru), soya ve yem bitkileri planlı
üretim kapsamında yer alan ürünler listesine alındı.
Planlama
kapsamındaki ürünleri havzasında üreten çiftçilere temel desteğe ilave
destek ödemesi yapılacak. Planlı üretim kapsamında üretim yapan
üreticilere temel desteğe ilave destek verilecek. Bu üreticilerin mazot
maliyetinin yüzde 100'ü ve gübre maliyetinin yüzde 50'si karşılanacak.
Tarımsal
Üretimin Planlanması Kurulu tarafından süt havzası olarak belirlenen
illerde (Amasya, Bingöl, Bitlis, Çorum, Elâzığ, Erzincan, Erzurum, Muş,
Tokat ve Tunceli) yem bitkisi üreten çiftçilere destek katsayısının
yüzde 50'si kadar ilave planlı üretim desteği verilecek.
Yer
altı sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğunun bakanlıkça
tespit edildiği havzalarda yer alan sulu tarım arazilerinde ilgili
üretim yılında arpa, buğday, aspir, fiğ, mercimek, nohut, yem bezelyesi,
ayçiçeği (yağlık) üreten çiftçilere ürünün bulunduğu kategoriye göre
hesaplanan tutar üzerinden ilave yer altı su kısıtı desteği ödenecek.
Yer
altı su kısıtının bulunduğu yerlerde planlı üretime uygun üretim yapan
üreticilerin mazot ve gübre maliyetinin yüzde 100'ü karşılanacak.
ÜRETİMİ GELİŞTİRME DESTEĞİ
Verim
ve kaliteyi artırmak için sertifikalı tohum kullanım,
sertifikalı/standart fidan kullanım, organik tarım, iyi tarım
uygulamaları, katı organik-organomineral gübre destekleri verilmeye
devam edilecek.
Karar kapsamındaki
diğer destekler de belli oldu. Biyolojik ve biyoteknik mücadele desteği
kapsamında 2025 yılında örtü altı paket destek tutarı dekarda 2 bin 550
liradan yüzde 50 artırılarak 3 bin 825 liraya, açıkta paket destek
tutarı dekara 870 liradan 1305 liraya çıkarıldı.
Lisanslı
depolarda muhafaza edilen ürünler için kira desteği, Ticaret Bakanlığı
tarafından belirlenen kira ücret tarifesinin yüzde 75'i olarak ödenecek.
Çiftlik
Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) sistemine katılım primi desteği, bu sisteme
dahil işletmeler için yüzde 50 artırılarak 1500 liraya yükseltildi.
Tarımsal yayım ve danışmanlık desteği yüzde 104 artırılarak 294 bin liraya çıkarıldı.
2025-2027
dönemi bitkisel üretim planlaması havza ürün deseni listesinin de yer
aldığı Cumhurbaşkanı Kararı'nın bazı maddeleri 1 Ocak 2025'ten, bazıları
da 1 Mayıs 2025'ten itibaren yürürlüğe girecek.